Skip to main content

Energietransitie

Energietransitie in Deventer: Standpunten en Ontwikkelingen

De energietransitie is een cruciaal onderwerp in Nederland, en ook binnen de gemeente Deventer wordt hier hard aan gewerkt. Een belangrijk onderdeel van deze transitie is de Regionale Energie Strategie (RES), waarbij elke gemeente heeft aangegeven hoeveel elektriciteit zij wil opwekken met behulp van zon- en windenergie. Deze inspanningen moeten leiden tot concrete plannen voor de realisatie van zonne- en windenergieprojecten.

Zoekgebied voor Windturbines in Deventer

Onlangs heeft de gemeente Deventer een zoekgebied aangewezen voor de plaatsing van windturbines. Helaas is dit besluit genomen zonder de betrokkenheid van de lokale gemeenschap, voornamelijk vanwege de druk die werd uitgeoefend door de naderende deadlines van de Provincie Overijssel.

Invloed van de Provincie Overijssel

De Provincie Overijssel heeft recent twee belangrijke besluiten genomen die van grote invloed zijn op het proces:
1. Clustering van Windturbines: Windturbines mogen alleen nog in clusters van vier worden geplaatst, individuele (solitaire) windturbines zijn niet langer toegestaan.
2. Beperking op Zonneparken: Er worden geen nieuwe zonneparken op landbouwgrond gerealiseerd.

Standpunten van de Belangenvereniging Bathmen (BvB)

De BvB heeft in het gehele proces regelmatig inspraak geleverd en blijft zich inzetten voor de belangen van Bathmen. De belangrijkste standpunten van de BvB zijn als volgt:

  • Noodzaak van de Energietransitie: De BvB erkent de urgentie van de energietransitie. Ook Bathmen moet bijdragen aan deze verandering, en het is belangrijk dat dit niet volgens het ‘not in my backyard’-principe gebeurt.
  • Huidige Bijdragen: Bathmen draagt al bij aan de energietransitie met projecten zoals zonnepanelen op daken van boerderijen, zonneparken, en biogasinstallaties.
  • Beperkte Netcapaciteit: Er moet niet volledig worden gefocust op de productie van elektriciteit, omdat het huidige elektriciteitsnetwerk de komende 10 jaar niet geschikt is voor een aanzienlijke toename in belasting. Meer belasting van het netwerk kan leiden tot storingen en het uitschakelen van zonnepanelen tijdens piekmomenten.
  • Voorkeur voor Alternatieven:
    • Biogas: Uitbreiding van biogasproductie kan relatief snel gerealiseerd worden.
    • Kleine Windmolens: Kleinschalige windmolens op boerderijen kunnen zonder grote impact op het landschap worden geplaatst. De opgewekte energie kan direct op de boerderij worden gebruikt, waardoor het netwerk niet extra wordt belast.
    • Zon op Dak: Er is nog veel potentieel voor zonne-energie op daken, ook op bedrijventerreinen.

Windmolens

De BvB is niet per definitie tegen windmolens, maar stelt wel voorwaarden:

  • Eigendom: Minimaal 51% van het eigendom van de windmolens zou bij de buurt moeten liggen, bij voorkeur volledig. Beslissingen zouden bij de meerderheid van de omwonenden moeten liggen, en financiering zou via fondsen moeten verlopen.
  • Plaatsing: Windmolens moeten minimaal tien keer de tiphoogte verwijderd zijn van bewoning en voldoen aan de normen voor gezondheid en overlastbeperking.
  • Geen Grote Windturbines: De huidige windmolens langs de A1 zijn wat de BvB betreft al groot genoeg.

Voorwaarden en Zoekgebieden

De BvB vindt het onzinnig om een zoekgebied voor windmolens aan te wijzen zonder eerst duidelijke voorwaarden en normen vast te stellen. Eerst moeten de voorwaarden, normen en consequenties worden besproken en vastgesteld, en pas daarna kan worden bepaald waar windmolens geplaatst kunnen worden. Volgens de BvB zou het zoekgebied de gehele gemeente Deventer moeten omvatten.

Spoor

Toename van Goederenvervoer op Spoorlijn langs Bathmen

De spoorlijn langs Bathmen wordt al geruime tijd intensiever gebruikt voor het vervoer van (gevaarlijke) goederen dan is toegestaan volgens het Basisnet Spoor. Dit overschrijdt de toegestane normen, wat tot zorgwekkende situaties leidt.

Oorzaken van de Toename

  • Beperkte Capaciteit van de Betuweroute**: De Betuwelijn kan nog niet op volle capaciteit functioneren, omdat het aansluitende traject in Duitsland nog niet gereed is.
  • Groeiende Economie**: De economische groei heeft geleid tot een sterk verhoogde vraag naar goederenvervoer, waardoor alternatieve routes zoals via Twente en Venlo intensiever worden benut.

Gevolgen voor Bathmen

De toename van goederenvervoer via de spoorlijn langs Bathmen brengt verschillende vormen van overlast en risico’s met zich mee, waaronder:

  • Risico op Calamiteiten: Verhoogd risico op incidenten met gevaarlijke stoffen.
  • Geluidsoverlast: Toename van geluidshinder voor omwonenden.
  • Trillinghinder: Meer trillingen door het frequente en zware treinverkeer.

Voorstellen en Toekomstplannen

In 2020 is er door de Tweede Kamer een motie aangenomen waarin de minister wordt opgeroepen om voorstellen te doen voor:

  • Aanpassing van het Bestaande Spoor: Om de capaciteit voor goederenvervoer te vergroten.
  • Realisatie van een Nieuwe Noordtak: Een mogelijke nieuwe spoorlijn parallel aan de A18/N18, die de Betuweroute verbindt met een locatie ten oosten van Oldenzaal, in Nederland of Duitsland.

Volgens het Regionaal Overleg Noordelijke Aftakking (RONA) zou de aanleg van een geheel nieuwe lijn aanzienlijk goedkoper zijn dan de aanpassing van de bestaande lijn. Echter, tijdens een bezoek aan de regio op 14 oktober 2020 deed staatssecretaris Veldhoven alleen toezeggingen met betrekking tot de reductie van geluidshinder.

Betrokkenheid van de BvB

De Belangenvereniging Bathmen (BvB) onderhoudt nauw contact met RONA en het gemeentebestuur van Deventer. Zij richten zich ook op rampenplannen voor het geval er een calamiteit plaatsvindt bij Bathmen. Er zijn ernstige zorgen over de adequaatheid van dergelijke rampenplannen, vooral vanwege de onzekerheid over de gevaarlijke stoffen die worden vervoerd. Bij calamiteiten moet de vervoerder binnen 15 minuten aangeven welke stoffen er precies worden vervoerd, maar er is twijfel of dit in de praktijk haalbaar is.

De minister heeft erkend dat de normen voor het vervoer van gevaarlijke stoffen worden overschreden. Er wordt echter gewerkt aan nieuwe berekeningen en verbeterde materialen om de situatie te verbeteren. De BvB blijft deze ontwikkelingen nauwlettend volgen en onderzoekt verdere mogelijkheden om de situatie te verbeteren.

Onderzoek naar Hinder

In 2021 heeft de BvB een enquête gehouden onder de inwoners van Bathmen over de ervaren hinder van de spoorlijn. De resultaten van deze enquête zijn beschikbaar via de onderstaande link.

Resultaten enquete hinder spoor Bathmen